طی سال های گذشته کاهش منابع آب اهمیت استفاده و گسترش آبیاری تحت فشار را افزایش داده است. در این میان روش آبیاری قطره ای اهمیت دو چندان یافته است. با وجود آنکه آبیاری قطره ای تاثیرات مثبتی از نظر استفاده از آب، رشد مناسب تر گیاه و افزایش محصولات، عملیات زراعی و شرایط نگهداری دارد، در صورت رعایت نکردن اصول و نکات علمی باعث از بین رفتن سرمایه می شود.
یکنواختی پخش آب تحت تاثیر فاکتورهایی مانند گرفتگی فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیک، فشار، دمای آب آبیاری و تغییرات ساخت، دبی قطره چکان ها است. افزایش دمای آب منجر به کاهش و لزجت سینماتیک آب شده که اثر آن به صورت افزایش دبی قطره چکان ها نشان می دهد. دبی قطره چکان هایی که شدت جریان آب در آنها بالاست حساسیت پایین تری نسبت به لزجت آب دارند؛ به همین دلیل تغییرات دمای آب آبیاری بر روی تغییرات دبی اثر بیشتری دارد.
بررسی های زیادی در مورد اثر دمای آب آبیاری بر دبی این قطره چکان ها انجام شده است. گزارش ها نشان می دهند که دبی انواع قطره چکان ها که با خصوصیات متفاوت و جریان های مختلف آب، تغییرات متفاوتی نسبت به دمای آب آبیاری دارند. نتایج تحقیقات صورت گرفته نشان داده است که افزایش یک درجه سانتی گراد دمای آب آبیاری در قطره چکان های نوع میکروتیوب (ریز لوله ای) باعث افزایش دبی آب به میزان ۴/۱ درصد شد.
همچنین مشخص شد که به ازای هر واحد افزایش دمای آب کلی، درصد افزایش دبی قطره چکان هایی با جریان آرام یا تقریبا آرام، بین ۶۸ تا ۶/۸ درجه سانتی گراد است؛ به این ترتیب، دبی قطره چکان و راندمان هیدرولیکی روش آبیاری قطره ای تحت تاثیر تغییرات دمای آب آبیاری قرار می گیرد.
بدلیل حساسیت کمتر قطره چکان جبران کننده، فشار نسبت به فشار میزان آبدهی قطره چکان در شرایط متغییر فشار نسبتا یکنواخت باقی می ماند. این قراردادی کلی است که درصد تغییرات دبی در یک واحد از سیستم آبیاری قطره ای نباید بیشتر از ۱۰ درصد باشد، تا یکنواختی پخش در حد قابل قبولی باقی بماند؛ از این رو، بررسی درصد تغییرات دبی قطره چکان در اثر فشار متغییر باید انجام شود. درصد تغییرات دبی حاصل از تغییرات فشار در تمام قطره چکان ها یکسان نیست؛ یعنی دبی قطره چکان های تفنگی بیشتر از لوله های روزنه دار، قطره چکان طولانی مسیر داخل خط و در نهایت بیشتر از قطره چکان جبران کننده فشار تحت تاثیر تغییرات فشار در سیستم قرار دارد.
حساسیت دبی قطره چکان ها به دمای آب آبیاری در چهار نوع قطره چکان یعنی قطره چکان طولانی مسیر داخل خط، ، تفنگی و جبران کننده فشار و لوله های روزنه دار یکسان نیست. قطره چکان نوع تفنگی نیز به دلیل داشتن جریان تقریبا آرام، بالاترین حساسیت دبی تحت تاثیر دمای آب آبیاری مربوط را نشان داد.
با آرامتر شدن جریان در قطره چکان، حساسیت دبی قطره چکان به دمای آب آبیاری نیز بیشتر می شود. در مجموع می توان گفت که تغییرات دبی قطره چکان ها متاثر از عواملی مانند دمای آب آبیاری و نوع قطره چکان است؛ بنابراین توصیه می شود در مناطق گرم، لوله های فرعی را به دلیل اینکه میزان کمتری آب داخل آن تحت تاثیر نور خورشید قرار می گیرد، در سایه درختان یا در زیر سطخ خاک قرار داده شوند.
برای حفظ راندمان مناسب آبیاری قطره ای باید توجه شود که تغییرات دبی قطره چکان در روش آبیاری قطره ای کمتر از ۱۰ درصد باشد. فشار مجاز در در قطره چکان های طولانی مسیر داخل خط، تفنگی، لوله روزنه دار و جبران کننده فشار می تواند تغییراتی در حدود ۲۰، ۵/۱۵، ۱۹، ۵/۸۱ درصد داشته باشد.
در مناطقی که دارای آب آبیاری با کیفیت هستند، لوله روزنه دار بدلیل داشتن ضریب تغییرات ساخت کم و یکنواختی پخش زیاد توصیه می شود. در مقابل، مناطقی که دارای آب آبیاری با کیفیت نیستند، استفاده از قطره چکان های طولانی مسیر داخل خط با ضریب تغییرات ساخت کمتر در مقایسه با قطره چکان های تفنگی و جبران کننده فشار، کارایی بالاتری دارند. با توجه به این مطلب که ضریب تغییرات ساخت قطره چکان جبران کننده فشار کیفیت مناسب و استاندارد لازم را ندارد، بنابراین این نوع قطره چکان مناسب استفاده در روش آبیاری قطره ای نیست. با این حال بدلیل این که حساسیت این قطره چکان نسبت به تغییرات فشار اندک بود، در صورتی که مدیریت مناسب در زمان تولید آن انجام شود ، استفاده از آن برای اراضی شیب دار، دامنه ها و تپه ها که اختلاف ارتفاع باعث اختلاف فشار زیاد بین قطره چکان ها توصیه می شود.
مدیریت مناسب در اینجا به معنی ثابت ماندن تمام شرایط ساخت مانند نوع مواد مورد استفاده، دما و فشاری که مواد قالب ریز دارند، محسوب می شود. بدلیل زیاد بودن ضریب تغییرات ساخت قطره چکان تفنگی، این نوع قطره چکان را می توان در مناطقی که دمای آب آبیاری بین ۳۵-۲۰ درجه سانتی گراد است با احتیاط استفاده کرد.
:: موضوعات مرتبط:
تولید محتوای ویژه مشتریان ,
,
:: بازدید از این مطلب : 18
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0